“مینای خانه بندی” هنری ۵ هزار ساله
“مینای خانه بندی” هنری ۵ هزار ساله
مینای خانه بندی چیست؟
میناکاری هنری با پیشینه ای پنج هزار ساله است اما کمتر کسی هنر میناکاری از نوع خانه بندی را می شناسد و به ارزش و عمق هنر آن واقف است.
میناکاری ترکیبی از آتش و خاک است که با هنر نقاشی آمیخته می شود و نقشهای زیبایی را می آفریند، این هنر در ابتدا در ایران شکل گرفته و به سایر کشورها معرفی شده است.
مینای خانه بندی متفاوت از مینای نقاشی است، اصل این هنر به دوران صفوی بازمی گردد اما به رغم آثار زیبایی که توسط میناکاران آن زمان خلق شده و در دربار پادشاهان محبوس مانده، این هنر طی سالها در کشور رو به زوال نهاد و اکنون تعداد هنرمندان میناکار از نوع خانه بندی به تعداد انگشتان یک دست رسیده است.
بطور دقیق مشخص نیست مینای خانه بندی را برای نخستین بار کدام هنرمند در کدام منطقه از ایران خلق کرد.
کل کار میناکاری خانه بندی با دست انجام می گیرد و حجم کار بسیار بالا است ، در این نوع میناکاری پس از در نظر گرفتن ظرف یا زیور اولیه که معمولا از جنس نقره است طرحهای مورد نظر مانند گل و بوته با مفتولهای نازک فلزی که ملیله گفته می شود ساخته و روی ظرف یا زیور مورد نظر جوشکاری می شوند.
جوشکاری مفتولها ظرافتهای خاص خود را دارد و بسیار دشوار است لذا کمتر کسی می تواند آن را به درستی انجام دهد.
پس از اتمام جوشکاری ظرف یا زیور مورد نظر آماده میناکاری می شود، مینایی که برای این هنر بکار می رود از نوع سنگی است که هم اینک در ایران موجود نیست و از کشورهای هند، آلمان و آمریکا خریداری شده و بسیار گران است.
پس از اتمام میناکاری مقداری شیشه رنگی کوبیده و به شکل پودر درمی آید و به صورت خشک بر روی ظرف یا زیور اصلی ریخته و داخل کوره تا دمای ۹۰۰ درجه سانتیگراد قرار می گیرد تا حرارت کوره شیشه های خردشده را روی ظرف یا زیور نقره ذوب نماید.
چندین دفعه وسیله مورد نظر را داخل کوره گذاشته میشود و پس از سرد شدن، آب طلا بر روی ظرف یا زیور نقره مورد نظر ریخته می شود.
احیای هنر مینای خانه بندی
هنر مینای خانه بندی حجم با پیشینه ای پنج هزار ساله که امروز کمتر هنرمندی سراغ آن می رود به همت پژوهشگران پژوهشکده هنرهای ملی سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری احیا شد .
یک پژوهشگر کارگاه مینای پژوهشکده هنرهای ملی "سنتی" پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این مطلب تصریح کرد که مینای خانه بندی حجم ازلحاظ فرم شبیه مینای خانه بندی است با این تفاوت که در این روش کار روی حجمی از طلا ،نقره و مس انجام می شود.
به گفته این پژوهشگر ، دراین روش ابتداطرح مورد نظر به وسیله کاربن روی ظرف انداخته شده و سپس نقش توسط مفتول های بسیار نازک فلزی با چسب به ظرف متصل می شوند.
شهلا اسدیانی با اشاره به اینکه در این بخش از کار ظرف در کوره گذاشته می شود تصریح کرد که ، پس از جوش خوردن مفتولها در کوره و سرد شدن ظرف آماده میناکاری می شود.
پس از اتمام میناکاری مقداری شیشه رنگی کوبیده بر روی ظرف ریخته و داخل کوره قرار می گیرد تا حرارت کوره شیشه های خردشده را روی ظرف ذوب کند.
وی با اشاره به تفاوت های این روش با مینای خانه بندی تصریح کرد : جوش دادن مفتول ها در مینای خانه بندی حجم ،کاری ظریف و مشکل است که زمان بسیاری می برد .
وی افزود: یکی دیگراز مشکلات این روش ،باقی ماندن سیم ها روی ظرف و سالم بیرون آمدن آنها از کوره است که تفاوت این نوع کار را با مینای تخت نشان می دهد.
تعداد نظرات ۰