هنر میناکاری در دنیا دارای یک سابقه دیرینه است که پیشینه قدمت آن به 1500 سال پیش از میلاد میرسد، قدیمیترین نمونههای یافت شده میناکاری در دنیا نشاندهنده این ادعا است که میناکاری نیز مانند بسیاری از هنرهای دیگر برای نخستین بار در ایران پیدا شده و از ایران به سایر کشورها راه یافته است، نمونهبارز بند طلا با تزئینات مینا از دوران هخامنشی به جای مانده که هماکنون در موزه ویکتوریا آلبرت لندن نگهداری میشود.
مینا به دو دسته خانه بندی و نقش بندی تقسیم می شود .
مینای خانهبندی :
شیوهای قدیمی است که به «مینای سیمی» نیز معروف است از مفتولهای بسیار نازک استفاده میشود. مفتولها را به شکل دلخواه در میآورند و با چسب روی قطعه کار قرار داده با یک لعاب شیشهای روی آن را میپوشانند. سپس آن را در داخل کورهای با حدود ۱۰۰۰ درجه حرارت قرار میدهند و مفتولها به قطعه کار جوش میخورند.
در مرحله بعد رنگهای مخصوص میناکاری را که به شکل پودر میباشند را بر روی سطح کار پر میکنند. بعد از آنکه سطح کار یکسان و هموار شد آن را به مدت ۳ دقیقه در داخل کورهای با حرارتی حدود ۱۰۰۰ درجه قرار میدهندمفتولهای با برنجی بعد از قرا گرفتن در کوره سیاه میشوند و باید با اسیدکاری رنگشان به حالت نخستین بازگردد.
مینای خانه بندی دراصفهان و تهران رایج بوده ولی درحال حاضر تنها کارگاه آموزشی مینای خانه بندی در پژوهشکده میراث فرهنگی است.
مینای نقاشی:
روشی که امروزه در اصفهان مرسوم است به این صورت که نقشهای مینا بر روی لعابی شفاف شکل میگیرد بدین منظور و برای میناکاری، ابتدا استادی مسگر یا دواتگر سپس استادی میناکار روی آن را لعاب سفید رنگ می دهد. مرحله لعاب دهی سه یا چهار بار انجام می دهد و هر بار نیز همراه با قرار گرفتن در کوره با ۷۰۰ درجه گرما تا رنگ لعاب ثابت شود. سپس نقاشی روی این جسم سفیدرنگ انجام میشود و دوباره شی به کوره میرود تا در درجهای در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه پخته شده و رنگها به شکل دلخواه در آیند.
میناسازان آثار متفاوتی را تولید میکنند که برخی از رایج ترین آنها چنین میباشند
بشقاب، گلدان، کاسه و قدح، قابهای عکس، تابلوهای مینا که با هنرهای دیگر مانند طلاکاری، خاتمکاری، مینیاتور، جواهرسازی ترکیب میشود.
درها، پنجرهها و ضریحهای میناکاری شده در مکانهای مذهبی به ویژه حرم امامان شیعی.
شیای تزیینی: جعبههای آرایش زنانه، جعبههای خاتمکاری و میناکاری، سرویس چایخوری و شربت خوری، قلیان، جعبه قرآن، زره، آیینه، قلمدان، کمربند، حبابهای میناکاری، گلاب پاش، آلبوم عکس، انفیه دان، غلاف خنجر.
زیور آلات: گوشواره، سینه ریز، گلوبند، انگشتر، مدال
دستان هنرمند میناکار آنچنان مس را با آبی فیروزه ای در هم می آمیزد که گویی از ازل این دو با هم عجین بودند . به سراغ هنرمندان خطه نصف جهان رفتیم هنرمندانی که آثارشان در سر انگشتانشان خلاصه شده است .
امین نژاد هنرمند میناکاریست که از کودکی با این آب و رنگ ها و مس قد کشید او حکایت هنر میناکاری را این چنین نقل میکند:
ظروف مینا کاری مراحل مختلفی را طی میکند که زحمات بسیاری برای من و سایر استادان به همراه دارد ولی آن چه که اهمیت بیشتری دارد و نوعی برند یک ظرف مینا کاری به حساب مب آید امضای استاد کار اثر است و همچنین مواد اولیه مرغوبی که در کارش به کار برده است.
استاد مینا کار به کاربرد های این هنر اشاره کرد و گفت : این ظروف در برابر سرما و گرما و هر شرایط آب و هوایی بسیار مقاوم است و همین عامل این ظروف را در زندگی اجتماعی کاربردی می کند .
مینا نقوشی که از گذشته تا بحال وامدار هنر هنرمندان ایرانی است .
وی گفت: طرح بسیاری بر روی مس نقش میبندد، همچون ابنیه. خطوط. اسلیم خطایی کتیبه مرغ و خطایی و گل خطایی است که طرفداران بسیاری دارد.
امین نژاد استاد کار مینا از رونق صادرات این صنعت دست یادی کرد و گفت: این هنر دست از مهد خود اصفهان به کشورهای متعددی هم چون روسیه و چین صادر میشود و اگر گوشهی دیگری از این سرزمین صادراتی از این هنر دست صورت بگیرد یقینا تمامی آن از شهر اصفهان خریداری شده است چون این هنر و استادکارانش منحصر به شهر گنبدهای فیروزهای است.
تعداد نظرات ۰